Rozpoczęcie roku szkolnego już za nami. Dlatego warto zadbać aby nasze pociechy w pełni wykorzystały energię do nauki i mogły skoncentrować się na lekcjach. Naszym zadaniem jako rodzica jest zadbanie, aby dziecko przed wyjściem zjadło prawidłowo skomponowane śniadanie, a w jego plecaku znalazł się pożywny posiłek, który będzie mógł zjeść w szkole.

Niestety statystyki nie są pocieszające. Według badania IQS „Share of Stomach” zrealizowanego w grudniu 2009 roku na zlecenie firmy Danone: 24% dzieci w wieku 6-11 lat nie jada codziennie śniadań, a 95% dzieci w tym samy wieku nie spożywa w szkole II śniadania.

Winę za taką sytuację najczęściej ponoszą rodzice – często zajęci, w porannym biegu – nie mają czasu na przygotowanie pożywnego śniadania. Wykorzystują gotowe półprodukty, albo wręczają dziecku pieniądze na zakup niezdrowego jedzenia (drożdżówek, słodkich napojów, słonych przekąsek) w sklepie. Takim zachowaniem nieświadomie wyrządzają dziecku wielką krzywdę.

W okresie wzmożonego wzrostu i rozwoju jakim jest dzieciństwo, powinno się zadbać o prawidłowo zbilansowaną dietę oraz o kształtowanie poprawnych nawyków żywieniowych. Pozwala to na odpowiedni rozwój psychiczny i fizyczny oraz w znaczący sposób zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób dieto-zależnych (otyłość, cukrzyca, choroby układu krążenia) w wieku późniejszym.

Bardzo ważnym elementem żywienia dzieci jest racjonalnie zaplanowany jadłospis uwzględniający optymalną ilość i jakość posiłków. Zaleca się spożywanie 4-5 posiłków dziennie co 3-4 godziny, w których szczególnie ważną rolę spełniają śniadanie i II śniadanie.

Musimy zrozumieć, że śniadanie to pierwszy i najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Gdy się budzimy stężenie glukozy we krwi jest bardzo niskie, a brak porannego posiłku może go jeszcze bardziej obniżyć. Szczególnie wrażliwy na niski poziom glukozy jest nasz mózg, co może wpływać niekorzystnie na procesy poznawcze, koncentrację i szybkość zapamiętywania. Dlatego śniadanie powinno się zjeść do godziny od momentu wstania, aby rozkręcić metabolizm oraz przygotować organizm i mózg do prawidłowego funkcjonowania w ciągu całego dnia.

Pierwsze śniadanie musi być posiłkiem pełnowartościowym, zawierającym w swoim składzie wszystkie niezbędne składniki odżywcze (węglowodany, pełnowartościowe białko, kwasy omega-3, żelazo, wapń oraz witaminy z grupy B). Śniadanie dziecka powinno dostarczać 25-30% zapotrzebowania kalorycznego a jego podstawę winny stanowić pełnoziarniste produkty zbożowe: w postaci ciemnego pieczywa lub płatków śniadaniowych. Są one głównym źródłem energii, zwierają dużo błonnika niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania naszych jelit oraz zwierają witaminy z grupy B. Bardzo ważnym elementem pierwszego śniadania są nabiały (sery, jogurty, mleko) – są one źródłem pełnowartościowego białka wpływającego na odpowiedni wzrost, wapnia warunkującego prawidłową budowę kości oraz witamin A i D. W prawidłowym rozwoju dziecka istotną funkcję spełniają tłuszcze, ponieważ zwiększają one odporność organizmu, warunkują prawidłową pracę mózgu. W diecie powinny dominować nienasycone kwasy tłuszczowe, których źródłem są oleje (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy). Wśród tłuszczy bardzo ważną funkcję w rozwoju naszego dziecka odgrywają kwasy omega-3 – są to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) – których nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć, dlatego musimy je dostarczać wraz z pożywieniem. Źródłem tych kwasów są ryby morskie (dorsz, łosoś, makrela, morszczuk), z produktów roślinnych bardzo dużo tych kwasów zawiera siemię lniane, znajdziemy je również w orzechach włoskich.

Nieodzownym elementem śniadania są warzywa i owoce. Może to być ogórek, pomidor, papryka lub rzodkiewka przemycone na kanapce lub skomponowane w zdrowej sałatce. Owoce typu banan, maliny, truskawki możemy użyć jako dodatek do zupy mlecznej.

Drugie śniadanie powinno być zjedzone po upływie ok 3-4 godzin od pierwszego. Czyli rodzice powinni zadbać aby w plecaku dziecka znalazł się, ten równie ważny posiłek. Zostało udowodnione, że dzieci jedzące II śniadanie w szkole dużo lepiej radzą sobie z zajęciami pamięciowymi lub wymagającymi skupienia niż ich rówieśnicy opuszczający ten posiłek. W plecaku dziecka powinna znaleźć się kanapka z pełnoziarnistego pieczywa z chudą wędliną, serem lub jajkiem. Zadbajmy również aby na kanapce znalazły się warzywa. Dobry sposobem jest umieszczenie pokrojonych warzyw (papryka, marchewka, rzodkiewka, ogórek) w pojemniczku. Nie zapominajmy również o owocach i napoju, najlepiej wodzie. Odpowiednie nawodnienie jest równie ważne. W przypadku młodszych dzieci nawet niewielkie odwodnienie powoduje uczucie zmęczenia, znużenia oraz gorszą koncentrację.

Moim zdanie powyższe argumenty powinny przekonać nas – rodziców do konieczności spożywania śniadania i II śniadania przez nasze dzieci. Musimy zrozumieć, że to właśnie my jesteśmy odpowiedzialni za kształtowanie się nawyków żywieniowych naszych pociech, i tylko własnym przykładem jesteśmy w stanie te nawyki im wpoić.

Autor: mgr dietetyki Barbara Malina-Kozak

 

Bibliografia:

1. Nancy J. Peckenpaugh, Podstawy żywienia i dietoterpaia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, ISBN 978-83-7609-361-1
2. Beata Sińska, Alicja Kucharska, Ewa Michota- Katulska, Magdalena Zegan. Śniadania uczniów szkół podstawowych- ocena jakościowa. Pielęgniarstwo Polskie nr 3 (57)2015
3. Materiały edukacyjne „Projektu Śniadanie w domu, posiłek w szkole”